تحلیل کارایی در صنایع ایران

Abstract

<em> بر اساس چهارمین برنامه پنج ساله­ ی توسعه­ ی اقتصادی ایران، مشارکت بهره ­وری در رشد اقتصادی باید 5/2 درصد باشد که از طریق افزایش بهره­ وری قابل تحقق است. از این رو، این مطالعه در صدد پاسخ به این سوال است که آیا بهره ­وری صنعتی، به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی، در طول برنامه چهارم توسعه ­ی اقتصادی ایران رشدی را تجربه کرده است. در این مطالعه تابع تولید مرزی تصادفی تخمین زده شده است تا میزان بهره ­وری کل در صنعت ایران تعیین شود. برای امکان مقایسه ­ی صنعت ایران در سه گروه متفاوت از نظر اندازه ­ی بنگاه ­ها و در گروه متفاوت از نظر نوع مالکیت بنگاه ­ها طبقه بندی شده است. نتایج تحقیق نشان داد که سطح بهره ­وری برای بنگاه­ های کوچک در بالاترین سطح (1/68 درصد) و برای بنگاه ­های بزرگ در پایین ­ترین سطح (5/52 درصد) قرار دارد. میانگین سطح بهره ­وری برای بنگاه ­های کوچک در طول دوره ­ی مورد بررسی تقریباً ثابت بوده، اما این سطح برای بنگاه ­های متوسط افزاینده و برای بنگاه ­های بزرگ کاهنده بوده است. سطح بهره­ وری بنگاه­ های خصوصی در طول برنامه چهارم (8/86 درصد) بالاتر از بهره ­وری بنگاه ­های عمومی (1/46 درصد) بوده است. میزان بهره­ وری کل صنعت ایران در سال 1388 به طور متوسط 41 درصد بود. بهره ­وری از 36 درصد در سال 1382 به سطح 45 درصد درصد در سال 1387 رسیده است که این امر نشانگر افزایش بهره ­وری به نسبت 5/1 درصد و تا حدودی افزایش توان رقابتی صنعت ایران در دوره مورد بررسی است. اما با وجود این افزایش، سطح بهره در ایران همچنان پایین و تنها در سطح 41 درصد است. در نتیجه صنعت ایران به اندازه­ ی لازم رقابتی نیست.</em>