بررسی رابطه‏ ی علّی شاخص‏های توسعه‏ ی مالی و رشد اقتصادی در ایران

Abstract

<em>از نظر اقتصاد دانان</em><em>، توسعه ­ی مالی یکی از موضوعات اساسی در تبیین علل رشد اقتصادی است. سئوال اساسی در این ارتباط آن است که آیا توسعه‏ ی مالی علت رشد اقتصادی می ‏باشد یا آن که توسعه ‏ی مالی خود متأثر از رشد اقتصادی است. برخی اقتصاددانان معتقدند که بخش مالی هیچ ‏گونه تأثیری بر رشد بخش واقعی ندارد، اما ادبیات غالب، گویای یک ارتباط قوی بین توسعه‏ ی مالی و رشد اقتصادی است. در تحقیق حاضر، جهت اندازه‏ گیری توسعه ‏ی مالی در ایران از شاخص‏ های ابزاری، ژرفا، ساختاری، کارایی و بنیانی توسعه ‏ی مالی</em><em> بهره گرفته شده است. به علاوه،</em><em> از روش تجزیه‏ ی مؤلفه‏ های اصلی جهت استخراج یک شاخص کلی برای توسعه‏ ی مالی به صورت ترکیبی از این پنج شاخص استفاده شده است. جهت آزمون رابطه ‏ی علت و معلولی میان توسعه‏ ی مالی و رشد اقتصادی، آزمون علیت گرنجری بر اساس رهیافت خود رگرسیون برداری، آزمون ریشه ‏ی واحد دیکی - فولر و آزمون هم‏انباشتگی یوهانسن - جوسلیوس مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته‏ های این تحقیق، در بلندمدت یک رابطه‏ ی علّی دو طرفه میان شاخص ژرفای توسعه ‏ی مالی با رشد اقتصادی و </em><em>رابطه‏ ی علّی یک طرفه از </em><em>شاخص کارایی و نیز شاخص کلی توسعه‏ ی مالی</em><em> به سمت رشد اقتصادی </em><em>برقرار بوده است. </em><em>در کوتاه‏ مدت تنها وجود رابطه ‏ی علّی یک ‏طرفه از تولید ناخالص داخلی به</em><em> شاخص کارایی توسعه ‏ی مالی</em><em> تأیید شده است. </em><em>در بقیه ‏ی موارد وجود رابطه‏ ی علیت گرنجری تأیید نشده است.</em>