انتقال نامتقارن عمودی قیمت در بازار شیر ایران

Abstract

<em>آزمون انتفال نامتفارن قیمت در طول زنجیره­ ی تولید، از تولیدکننده به مصرف­ کننده، برای اندازه گیری درجه ­ی رقابت پذیر بودن بازارهای مختلف و کاربردهای رفاهی و سیاستی، جایگاه ویژه­ای در اقتصاد کاربردی دارد. در این مقاله انتقال عمودی قیمت (بین دو سطح تولیدکننده و مصرف­ کننده) برای محصول شیر در ایران بررسی می­ شود. داده ­های مورد استفاده در این تحقیق شامل شاخص قیمت تولیدکننده و مصرف­ کننده برای محصول شیراست که به صورت ماهانه، دوره­ ی زمانی 91 ماهه را از فروردین سال 1380 تا مهر 1387 پوشش می ­دهد. از روش هم انباشتگی یوهانسن </em><em>-</em><em> جوسیلیوس و رابطه ­ی علیت گرنجری برای آزمون وجود رابطه بین دو شاخص و تعیین جهت علیت استفاده شده است. تحلیل رفتار انتقال قیمت نیز برمبنای روش سنتی هاک و به کارگیری مدل </em><em>ECM</em><em> ون کرامون تابادل </em><em>-</em><em> لوی است. نتایج نشان می­ دهد که رابطه­ ی </em><em>بلند مدت بین قیمت­ های تولیدکننده و مصرف­ کننده وجود دارد. در بلندمدت یک رابطه­ ی علیت دو طرفه بین قیمت مصرف­کننده و قیمت تولیدکننده وجود دارد. نتایج تقارن در انتقال قیمت از تولیدکننده به مصرف ­کننده در دوره ­ی بلندمدت رد می­ شود، ولی در دوره کوتاه­ مدت رد نمی­ شود. لحاظ کردن این نتیجه در مداخلات سیاستی دولت و مطالعات بیشتر در مورد حاشیه­ ی بازار و تغییرات رفاهی تولیدکنندگان و مصرف ­کنندگان پیشنهاد می ­شود.</em>