قرآن و اخلاق از منظر امام خمینی

Abstract

گزارشى از اصول و مبانى اخلاق قرآنى امام خمینى است. روش اخلاقى امام بیش از هر چیز روش قرآنى است. نویسنده پس از بیان اهمیت اخلاق در نگاه امام خمینى، آثار اخلاقى امام را به دو بخش نظرى و عملى تقسیم نموده، سپس بخش نظرى را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست مسلکهاى اخلاقى سه‌گانه 1- اخلاق زیستى و همسازى اجتماعى 2- اخلاق عقلى و فلسفى 3- اخلاق عرفانى، را مطرح و در ادامه، شیوه اخلاقى امام را بررسى مى‌کند و به این نتیجه مى‌رسد که روش اخلاقى امام گرچه رنگ عرفانى دارد امّا از آنجا که بر خلاف عرفان متداول به مباحث اخلاقى اجتماعى توجه دارد و این روش قرآنى است، از اخلاق عرفانى رایج متمایز مى‌باشد. در ادامه به اصول بنیادین روش عرفانى و سلوک اخلاقى امام پرداخته امور زیر را بحث مى‌کند: پایبندى به شریعت 2- آموختن از استاد و پرهیز از خود محورى 3- باور به مقامات معنوى. مراحل مجاهده نفس از نظر امام بحث دیگرى است که نویسنده مطرح کرده و عناوینى چون: تفکر، عزم، مشارطه و مراقبه و محاسبه، تذکر پیوسته را به عنوان مراحل اصلى مجاهده نام مى‌برد و اخلاص را محورى‌ترین توصیه اخلاقى امام معرفى کرده مراتب آن را برمى‌شمارد. در پایان عشق به انسانها و خدمت به مردم را به عنوان ثمره سلکوک اخلاقى امام بیان مى‌کند.