ویژگى هاى قواعد حقوق وضعى و اسلامى

Abstract

بررسى همسانى‌ها و ناهمسانى‌هاى قواعد حقوق وضعى و اسلامى است. ویژگى‌هاى قواعد حقوق یکى از مباحث مهم فلسفه حقوق است که از قواعد اخلاقى و عرفى و... جداست. مهم‌ترین ویژگى‌هاى مشترک میان قواعد حقوق وضعى و اسلامى عبارتند از: 1. عمومیت و دوام، 2. الزام آورى، 3. برخوردارى از ضمانت اجرا، 4. مخاطب ساختن افراد اجتماع. قواعد حقوق اسلامى همانند قواعد حقوق وضعى همه افراد را در همه زمانها فرا مى‌گیرد و همگان را در زندگى اجتماعى ملزم مى‌سازد؛ چنان که هر دو دسته ضمانت اجرا نیز دارند؛ از سوى دیگر این قواعد تفاوتهایى نیز با یکدیگر دارند که این تفاوتها به جهت ویژگى‌هاى متفاوت این دو نوع قواعد است. خاستگاه قواعد حقوق اسلامى، آیات قرآن و سنّت پیامبر و معصومین است حال آنکه قواعد حقوق وضعى برگرفته از عمل فرد یا گروه، عرف و در مواردى دین است. قواعد حقوق وضعى تنها ناظر به رفتار فرد با دیگر افراد اجتماع است و به نسبت افراد در برخوردها و رفتارهاى اجتماعى توجه ندارد. حال آنکه قواعد حقوقى اسلام هم به نیّت افراد توجه بسیار دارد و هم به رفتارهاى ظاهرى فرد.