پیوند حقوق و سیاست در قرآن

Abstract

پیوند حقوق و سیاست از منظر قرآن کریم مورد مطالعه و بررسى قرار گرفته است. دانشهاى گوناگون اجتماعى ارتباط ساختارى با یکدیگر دارند. در این میان، حقوق و سیاست نسبت به سایر دانش‌هاى اجتماعى با یکدیگر پیوند پر دامنه‌ترى دارند. از سوى دیگر انگاره‌هایى چون: برون دینى بودن مفاهیم حقوقى و سیاسى در کاربرد امروزین آن، دوگانگى زبان دین و زبان حقوق و سیاست و تحوّل معناشناسى »حق«، از معناى اخلاقى - حق بودن - در دنیاى قدیم به مفهوم نوین - حق داشتن - در عصر جدید بر مطالعات میان رشته‌اى حقوق و سیاست از نگاه قرآن سایه افکنده است. از آنجا که موضوع محورى هر دو دانش یاد شده، انسان است، تمایز یا وحدت ذاتى انسانها در آفرینش، مسأله خیرخواهى یا شرارت پیشگى انسان و غایت نهایى زندگى او و در نتیجه حق رأى، حق تعیین سرنوشت، نوع نظام سیاسى به عنوان مبانى و مسائل مشترک حقوق و سیاست از دیدگاه فیلسوفان سیاسى و قرآن مورد مقایسه قرار گرفته است. در فلسفه سیاست و فلسفه حقوق، اراده برتر حاکم یا اراده مشترک دولتها، منبع اصلى است؛ حال آنکه در نظام حقوقى - سیاسى الهى، اراده خداوند منبع اصلى است که در شرایع الهى، کتب آسمانى، سخنان پیامبران و امامان - قرآن و سنّت - تجلّى یافته و دو منبع دیگر عقل و عرف نیز پشتوانه آن به شمار است. در پایان به قلمرو مشترک حقوق و سیاست از نگاه قرآن نیز اشاره شده است.<br />