تحلیلى بر سوگندهاى قرآن

Abstract

بررسى سوگندهاى قرآن با رویکرد اعتقادى، اخلاقى و اجتماعى است. نویسنده در آغاز به تعریف »قسم« از دیدگاه ادیبان، مفسّران و حقوق‌دانان پرداخته، سپس انواع سوگندهاى قرآن را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست سوگندهاى قرآن را به دو دسته تقسیم مى‌کند: 1- سوگندهاى التزامى یعنى سوگندهایى که براى تعهد دادن به انجام کارى یاد مى‌شوند. نمونه‌هایى از این دست سوگند در قرآن، هم در مورد خداوند وجود دارد و هم در مورد پیامبران، مردم و شیطان. 2- سوگندهاى تحقیقى یعنى سوگندى که براى اثبات یاد رد مطلبى یاد مى‌شود. این نوع سوگند در قرآن دو مصداق مهم دارد: 1- سوگندهاى خداوند در موارد گوناگون که در جواب آن یکى از سه چیز آمده است: نفى جنون از پیامبر، وعده پاداش به پیامبر و خُلق عظیم پیامبر. 2- سوگندهاى قضایى و حقوقى یعنى سوگندى که شخص، براى اثبات امرى یا نفى آن، یاد مى‌کند که نمونه‌هایى در مورد پیامبر، مردم، بهشتیان و دوزخیان دارد. در هر مورد، با استناد به نمونه‌هایى از آیات قرآن، نکات اعتقادى، اخلاقى و اجتماعى مورد بررسى قرار گرفته است.