مطالعه زبان شناختی روابط متنی در قرآن

Abstract

العوی در این مقاله، نقش نظریه انسجام و مناسبت را که از جمله رویکردهای تازه در مطالعات زبان‌شناختی متن است و بیشتر از طرف اسپربر و ویلسون نظریه پردازی شده، در متن قرآن بررسی می‌کند. انسجام، روابط صوری میان پاره‌های مختلف متن و مناسبت، روابط و ادات انسجامی را بررسی می‌کنند. به دیگر سخن، انسجام، رابطه میان واحدهای زبانی (پاره‌گفته‌ها و اجزای متن) است و نظریه مناسبت، رابطه‌ای است که نه فقط بر اساس پاره‌گفته‌ها، بلکه بر اساس پیش‌تصورات، یعنی واحدهای اطلاعات یا اندیشه تعریف می‌شود. العوی این دو نظریه را با ذکر نمونه آیاتی از متن قرآن بررسی می‌کند. ذکر این نظریه‌ها به معنای تأیید همه جانبة آنها نیست، بلکه این زمینه را فراهم می‌آورند که الگویی برای شناخت و استدراک کارآمدتر آیات قرآنی فراهم نمایند.