بررسی مهم‌ترین عوامل مؤثر بر غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون (PM10) با استفاده از رگرسیون مؤلفه‌های اصلی

Abstract

<strong>زمینه و هدف:</strong> ذرات معلق موجود در هوا با منشأ طبیعی و انسانی، تأثیرات قابل توجهی بر آب‌و‌هوا، محیط زیست و سلامت انسان دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی نشان داده‌اند که بین غلظت ذرات معلق با نتایج نامطلوب بهداشتی مختلف ارتباط مستقیمی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف کلی تعیین مهم‌ترین پارامترهای تأثیرگذار بر غلظت PM₁₀ ایستگاه تجریش تهران و ایجاد مدل برآوردگر PM₁₀ انجام شد. <br /><strong>روش‌کار:</strong> در مطالعه حاضر یک مدل با استفاده از رگرسیون مؤلفه ‌های اصلی (PCR) برای بررسی ارتباط بین غلظت ساعتی ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون با پارامترهای هواشناسی (سرعت و جهت باد، فشار، رطوبت و دمای هوا) و آلودگی هوای (CO، NO₂، SO₂، NO_x، NMHC و THC) ایستگاه تجریش شهر تهران مربوط به دوره زمانی 1385 تا 1390 ارائه شد. نتایج ارزیابی عملکرد مدل PCR در مرحله آموزش و آزمون با استفاده از شاخص‌های آماری RMSE، MAE، R و IA مورد سنجش قرار گرفت. <br /><strong>یافته‌ها:</strong> نتایج ورود مؤلفه‌های اصلی به مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که مهم‌ترین متغیر مؤثر بر غلظت PM₁₀، دمای هوا و سرعت باد می‌باشند. همچنین آلاینده‌های CO و SO₂ عوامل تشدید کننده PM₁₀ هستند. نتایج نشان داد مدل PCR در مرحله آزمون قابلیت تخمین 41 درصد مقادیر PM₁₀ را دارد. <br /><strong>نتیجه‌گیری:</strong> نتایج تحلیل رگرسیون مؤلفه‌های اصلی نشان داد که پارامترهای هواشناسی از عوامل مؤثر بر کاهش غلظت PM₁₀ در محدوده ایستگاه تجریش می‌باشند. <br />