تأثیر دوزبانگی بر یادگیری زبان سوم؛ مطالعۀ میدانی بر روی فارسی‏ آموزان چینی تک‏زبانه و دوزبانه

Abstract

در سال‏های اخیر، مطالعات گسترده‏ای در خصوص تأثیر دوزبانگی، در معانی متفاوت آن، بر یادگیری زبان سوم صورت پذیرفته که نتایج متفاوتی از آنها حاصل شده است. پاره‏ای از این پژوهش‏ها به تأثیر مثبت دوزبانگی بر یادگیری زبان سوم اذعان داشته‏اند و تعدادی دیگر، این تأثیر را منفی قلمداد نموده‏اند. در همین راستا، در پژوهش حاضر نیز به بررسی تأثیر دوزبانگی مصنوعی (یادگیری زبان خارجی و از طریق آموزش) بر یادگیری زبان سوم پرداخته شده است. آزمودنی‏های پژوهش را تعداد 24 تن از فارسی‏آموزان چینی تشکیل می‏دادند که در مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی (ره) به یادگیری زبان فارسی در دورۀ عمومی اشتغال داشتند و در قالب دو گروه دسته بندی شدند. گروه اول شامل 12 نفر از زبان‏آموزانی بود که علاوه بر زبان مادری خود، در سطوح مختلف با زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی آشنایی داشتند، و گروه دوم شامل 12 نفر از زبان‏آموزانی می‏شد که تنها، زبان مادری خود را می‏دانستند، و معیار پیشرفت تحصیلی این فارسی‏آموزان، نمرات پایانی آنان در هر چهار مهارت بود. نتایجی که از این پژوهش حاصل گردید، گویای این نکته بود که دوزبانگی آزمودنی‏ها (آشنایی آنان با زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی) بر سطح پیشرفت تحصیلی آنان در زبان سوم (فارسی) تأثیر مثبتی داشته است. همچنین، هر اندازه سطح زبانی زبان خارجی آزمودنی‏ها (انگلیسی) بالاتر باشد، میزان یادگیری زبان سوم آنان افزایش پیدا می‏کند. بنابراین، می‏توان اظهار نمود که میزان آشنایی آنان با زبان دوم نیز، بر میزان یادگیری زبان سوم آنان تأثیر گذار است.