معناشناسی واژه «مریة» و مشتقات آن در قرآن کریم بر اساس نظریه ایزوتسو با نقدی بر ترجمه مکارم شیرازی

Abstract

معناشناسی علمی است که از طریق بررسی مؤلفه‌های مختلف معنایی، به دنبال مناسب‌ترین معادل برای واژه در ترجمه متن است. به عبارتی معناشناسی یکی از رشته‌های علمی است که به مترجم، برای انجام بهترِ مأموریت کمک می‌کند. اگر مترجم به معناشناسی مسلّط گردد، به مثابه بنّایی است که ساختمانی با آجرهای مطمئن ساخته‌است. از طرف دیگر در باب معناشناسی واژگانی قرآنی می‌توان عنوان داشت معناشناسی، سطحی بین ترجمه و تفسیر است. در این پژوهش، نگارندگان پس از استخراج آیاتِ حاوی مشتقات ریشه «مری»، با تشکیل میدان معنایی واژه «مریة»، قدیمی‌ترین معنای این ریشه را بررسی کرده‌اند. سپس به شواهد مثالی از قرآن اشاره کرده و «شکّ لجوجانه» را به عنوان معنای اساسی برای «مریة» ارائه کرده‌اند. همچنین «شکّ لجوجانه در توحید»، «شکّ لجوجانه در معاد»، «شکّ لجوجانه در حقّانیت قرآن»، «شکّ لجوجانه در نبوّت پیامبران» و ... را برای معنای نسبی آن در برخی از آیات قرآن پیشنهاد نموده‌اند. پس از انجام این پژوهش مشخص شد همنشینی ادات نهی و تأکید در میدان معناشناسی «مریة»، دلالت بر مراقبت ویژه از پیامبر و برتری ویژه ایشان بر سایر انسان‌هاست. نتیجه دیگر آن که کاربرد «مریة» در صیغه‌های جمع و ثلاثی‌مزید، بیان‌کننده ویژگی سرایت آن بین اشخاص است. کفر و پرداختن بیش از حد به حواشی، از علت‌های «مریة» و گمراهی عمیق و تکذیب آیات پروردگار از معلول‌های آن هستند.