لمعان فقه در غزل حافظ و مثنوی مولوی

Abstract

شاید امروزه عجین شدن احکام فقهی اسلام با اشعار فارسی چندان رایج نباشد، امّا این تلفیق در شعر قدیم، به خصوص اشعار حافظ و مولانا خودنمایی می‌کند. اشعار این بزرگان در جوهر و ذات با کلام الهی سنخیت دارد و آنان برای بیان مافی الضمیر خود از هر وسیله‌ای، از جمله اصطلاحات فقهی بهره برده‌اند. از آن‌جا که اسلام، به تصریح قرآن، کامل‌ترین شریعت آسمانی است؛ باید در متن زندگی مردم قرار گیرد. از این روی در مقالۀ حاضر بانگرشی نو، به بررسی اصطلاحات فقهی- حقوقی غزلیات حافظ و مثنوی معنوی پرداخته شده است تا ژرفای احکام اسلامی و گسترۀ وسیع نفوذ فقه بیش از پیش عیان شده و آفاقی نو فراروی پژوهندگان احکام اسلامی و اشعار ایرانی باز شود. نتیجۀ این مقاله نشان می‌دهد کلام این مردان الهی از صدر تا ذیل مملو از اشارات مستقیم و غیرمستقیم به آیات، روایات، احکام، قواعد و اصطلاحات فقهی است.