مطالعه اثر خشک‌سالی بر تغییرات پوشش گیاهی در اراضی مرتعی و کشاورزی بر مبنای داده‌های میدانی و ماهواره‌ای (مطالعه موردی: جنوب استان همدان)

Abstract

تأثیر خشک‌سالی می‌تواند به‌صورت کاهش منابع آب، کاهش تولیدات کشاورزی، تغییر در پوشش گیاهی اراضی مرتعی منطقه و تسریع در بیابان‌زایی باشد. برای مطالعه و پایش خشک‌سالی نیاز به کمی سازی اثرات آن با استفاده از شاخص‌های خشک‌سالی است. این شاخص‌ها بر اساس نوع داده‌های قابل‌دسترسی به دودسته کلی: زمینی و ماهواره‌ای تقسیم می‌شوند. هدف این مطالعه، مقایسه توان تشخیص و گروه‌بندی تغییرات رخ‌داده درپوشش گیاهی براثر خشک‌سالی، بین یک شاخص خشک‌سالی زمینی شاخص بارش استانداردشده (SPI) و چهار شاخص ماهواره‌ای استخراج‌شده از تصاویر لند ست TM: شاخص تأمین آب پوشش گیاهی (WSVI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI)، شاخص شرایط پوشش گیاهی (VCI)، و شاخص خشک‌سالی پوشش گیاهی (VDI) در جنوب استان همدان است. به این منظور شاخص‌های ذکرشده از روی تصاویر استخراج شد و همبستگی پیرسون بین آن‌ها انجام گرفت. نتایج نشان داد که بهترین پاسخ به خشک‌سالی در سال‌های موردبررسی با شاخص VDI به دست می‌آید. کمترین تطابق در سال‌های موردمطالعه با شاخص TCI است. با توجه به اینکه تصاویر ماهواره‌ای نسبت به روش‌های هواشناسی دارای مزایایی همچون سطح پوشش وسیع‌تر، قدرت تفکیک زمانی بالاتر و هزینه کمتر هستند، استفاده از دانش سنجش‌ازدور پیشنهاد می‌شود.