ارزیابی عوامل اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر مشارکت جوامع محلی در مدیریت پایدار مراتع(مطالعه موردی: مراتع ییلاقی دشت بهار-استان همدان)

Abstract

در عصر کنونی مشارکت، حاکمیت عقل جمعی و دخالت همه اقشار ذینفع در تصمیم‌گیری‌ها اصلی پذیرفته شده است. هدف‌مند کردن و سوق دادن مشارکت در جهت احیاء منابع طبیعی، توسعه پایدار رابدنبال خواهد داشت. بنابراین، مفاهیم مشارکت و عوامل مؤثر آن،نیازمند تشریح و بررسی می‌باشد. دراینراستا،مطالعهحاضر با هدف بررسیعواملاقتصادی-اجتماعیمؤثربرمدیریت پایدارمراتع ییلاقی دشت بهاراستانهمدانانجام گردید.اطلاعات مورد نیاز با تکمیل56پرسش‌نامهاز4 سامان عرفی بهروشکاملاًتصادفیجمع‌آوریشد.عواملاقتصادی-اجتماعیمؤثربرمشارکت،ازطریقبرآوردالگویاقتصادسنجیرگرسیون لوجیت،مشخص گردیدند.نتایجنشانداد،تسهیلات اعتباری دولتی،افزایش درآمد سالیانه حاصل ازدامداری،آگاهی از فعالیت‌های مرتعداری و پیامدهای تخریب مراتع،اثرمثبتومعنی‌دارو افزایش سطح مرتع اثرمنفیومعنی‌داریبرمشارکتبهره‌برداران داشته‌است.محاسبه، تفسیرکششواثراتنهاییمتغیرهایمؤثرنشانداد،بیشترینکششمربوطبهمتغیرمیزان آگاهی از پیامدهای تخریب مراتعبودهاست. بطوریکهباافزایشیکدرصددرمیزان آگاهیبهره‌برداران،احتمالافزایشمشارکت 36/2درصدافزایشخواهدیافت.همچنین،بیشتریناثرنهایی،مربوطبهمتغیرارائه تسهیلات اعتباریبودهاست.بطوری‌کهباافزایشهرسالبهمیزان اعتبارات،احتمالمشارکت17/0واحدافزایشمی‌یابد.اگرچه به‌دلیل ساختار سازمانی، مالکیت و مدیریت منابع طبیعی به عهده بخش دولتی است، اما نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مدیریت پایدار مراتعبدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نخواهد بود و این امر بااجرای برنامه‌های آموزشی، ترویجی و حمایت‌های مالی تسهیلاتی امکان‌پذیر گردیده است.