نقدی بر اسناد سلسله‌های معروفیه

Abstract

در منابع عرفانی و تذکره‌ها از چهارده سلسله‌ی‌ عرفانی به نام سلاسل معروفیه نام برده شده است که همه‌ی آن سلسله‌ها از طریق جنید و استادش سری سقطی به معروف کرخی می‌رسند و به همین دلیل به معروفیه مشهور شده‌اند. بحث: هنگام بررسی زندگینامه‌ی بسیاری از صوفیانی که به عنوان حلقه‌های اتصال به این طریقه‌های صوفیانه‌اند، مشخص می‌شود که آنها نمی‌توانند حلقه‌ی رابط قبل و بعد از خود ــ چنانکه ادعا شده است ــ قرار گیرند و با اغماض، تنها شمار اندکی از این سلسله‌های چهارده گانه، دارای انتسابی درست هستند؛ به عنوان نمونه نعمت اللهیه و نقشبندیه و انتساب دیگر سلسله‌ها به معروف کرخی قابل اثبات نیست. نتیجه گیری: این مقاله با بررسی زیرشاخه‌های این سلسله‌های صوفیانه، منتهی به نفی نظریه‌ی رایج درباره چهارده سلسله‌ی معروفیه می‌شود.