خصوصیات کیفی آب و بررسی روابط آن با جوامع فیتوپلانکتونی و کلروفیل a در دریاچه سد کارون چهار (استان چهارمحال و بختیاری)

Abstract

مطالعه حاضر در دریاچه سد کارون چهار در استان چهارمحال و بختیاری با هدف تعیین تروفی دریاچه و بررسی برخی روابط بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و زیستی آب از اسفند 1391 تا بهمن 1392 صورت پذیرفت. در این پژوهش سه ایستگاه شامل یک ایستگاه­ در نزدیکی تاج سد و دو ایستگاه در سرشاخه­های ورودی دریاچه در رودخانه­های ارمند و بازفت در نظر گرفته شد. برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب مانند دما، کدورت، سختی، دما، pH، اکسیژن محلول، اکسیژن مصرفی زیستی، مصرف اکسیژن شیمیایی، کل مواد جامد محلول، مواد جامد معلق کل، نیترات و فسفر کل و همچنین عوامل زیستی مانند شناسایی و شمارش فیتوپلانکتون­ها و میزان کلرفیل <em>a</em> مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به­دست آمده در فصول مورد مطالعه 5 شاخه و 30 گونه فیتوپلانکتونی شناسایی گردید. بیشترین فراوانی به­ترتیب مربوط به شاخه­های Bacillariophyta (17 گونه)، Chlorophyta (6 گونه)، Chrysophyta (4 گونه)، Dinophyta (2 گونه) و Cyanophyta (1 گونه) بود. بر این اساس بیشینه میزان کلروفیل <em>a</em> در ماه­ تیر (9/4 میکروگرم بر لیتر) و کمینه آن در اسفند (1/2 میکروگرم بر لیتر) به­دست آمد. نرخ غلظت کلروفیل <em>a</em> نشان­دهنده غالبیت شرایط الیگوتروفی در دریاچه مورد مطالعه بود. نتایج نشان­دهنده همبستگی کلروفیل با دما دارای بالاترین همبستگی بوده و با جامدات معلق فاقد همبستگی بود (P > 0.01). از طرفی غلظت کلروفیل <em>a</em> و فراوانی فیتوپلانکتون­ها با شفافیت، نیتروژن کل و فسفر کل همبستگی منفی معنی­داری را نشان داد (-P < 0.01). شاخص غالبیت در تابستان بیشترین (061117/0) و در پاییز کمترین (058/0) میزان را نشان داد، از طرفی شاخص تنوع گونه­ای سیمپسون در فصل بهار بیشترین (94889/0) و در فصل پاییز کمترین (92905/0) میزان را به خود اختصاص داد.