تعیین سهم برخی خصوصیات خاک در تشریح پراکنش پوشش گیاهی در مراتع ییلاقی بلده نور

Abstract

درک روابط بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی برای مدیریت و احیا مراتع ضروری است. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی روابط بین گونه­های شاخص مرتعی و خاک در مراتع ییلاقی بلده نور ­پرداخته است. بدین منظور، پس از تعیین محدوده­ تیپ­های گیاهی با استفاده از عوارض طبیعی، نمونه­برداری در آنها به روش منظم تصادفی انجام شد. اندازه پلات­ها با استفاده از روش حداقل سطح تعیین شد. نمونه­های خاک در هر تیپ گیاهی به عمق 50 سانتی­متر برداشت شد (عمق موثر ریشه) و نمونه­ها برای تعیین فاکتورهایی چون درصد شن، سیلت، رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی، مواد خنثی­شده، کربن آلی، درصد رطوبت اشباع و نسبت جذب سدیم به آزمایشگاه منتقل شد. در این پژوهش بعد از تهیه اطلاعات مربوط به گیاهان و خاک برای بررسی روابط بین خصوصیات خاک و پارامترهای پوشش گیاهی با استفاده از روش رج­بندی که روشی برای تعیین ارتباط جوامع گیاهی و عوامل محیطی است، مورد پردازش قرار گرفت. در این بررسی، به­منظور تعیین نوع روش رج­بندی در ابتدا به روش DCCA طول گرادیان اندازه­گیری شد. پس از آن با توجه به اندازه طول گرادیان (که کمتر از 3 بود) از روش آنالیز رج­بندی متعارف (RDA) که از روش­های مستقیم است با استفاده از نرم­افزار CANOCO نسخه 4 تحت ویندوز، برای پردازش داده­ها استفاده شد. نتایج نشان داد که تیپ­های <em>Astragalus gossypinus</em> و <em>Acontholimon pterostegium</em> با رطوبت اشباع همبستگی منفی و با درصد شن همبستگی مثبت داشته­اند. همچنین گونه­های علفی <em>Bromus tomentellus</em> و <em>Coronilla varia</em> با عوامل رطوبت اشباع و کربن آلی همبستگی مثبت برقرار نمودند. استفاده از نتایج چنین پژوهش­هایی می­تواند در جهت اصلاح و احیا پوشش گیاهی مناطق با شرایط مشابه مفید واقع گردد.