تـاثیر آمـوزش بر نگرش و رفتار زیست‏ محیطی آبـزی‌ پروران برای کاهش میزان آلـودگی پسـاب مزارع پرورش قـزل آلای رنگین‏ کمان

Abstract

پرورش ماهی تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی در محیط زیست دارد. هدف این پژوهش بررسی وضعیت نگرش و رفتار زیست‏محیطی پرورش‏دهندگان قزل‏آلا و تاثیر آموزش بر آن است. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن نیمه تجربی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و بسته آموزش زیست‏محیطی بود. پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه و کارشناسان سازمان شیلات بررسی و روایی آن تایید گردید. پایایی پرسشنامه با انجام 15 آزمون، ضریب آلفای کرونباخ 84/0 را نشان داد. جامعه آماری شامل 150 مزرعه‏دار مالک مزارع تک منظوره با تخلیه پساب به آب‏های سطحی و نمونه آماری شامل 63 نفر در دو گروه آزمون و شاهد بود. نتایج نشان داد کـه نگرش زیسـت‏محـیطی پرسش‏شوندگان مناسب نیست (حدود 34 درصد پاسخ صحیح) که این نگرش‏ها پس از ارائه بسته آموزشی به گروه آزمون به طور معنی­دار تغییر کرد (p<0.05). رفتـار زیست‏محیطی پرسش‏شوندگان نیز مناسب نبوده (79 درصد از هیچ روشی تصفیه پساب استفاده نمی‏کنند) لیکن زمینه برای تغییر رفتار در گروه آزمون پس از آموزش ایجاد شده و ایشان برای تصفیه پساب مزارع خود با روش‏هـای کـم هزینه اعـلام آمادگی کردنـد. همچنین رابطه همبستگـی میان سن، تحصیلات و سابقه آبزی­پروری با نگرش و رفتار (سازگار) زیست‏محیطی مشاهده نشد. نتایج حاصل از این آزمون نشان داد که آموزش نقش به سزایی در رفتا زیست‏محیطی مزرعه داران به ویژه برای جلوگیری از ایجاد آلودگی‏های ناشی از پساب مزارع دارد.