انسان‌شناسی عرفانی در سنت یهودی با تأکید بر زُهر

Abstract

این عبارت <em>توراتی</em> که انسان شبیه خدا آفریده شده است، اساس تعلیمات دانشمندان یهود دربارۀ وجود آدمی است. از این عبارت چنین برداشت می‌شود که انسان بر همۀ مخلوقات جهان فضیلت دارد و عالی‌ترین نقطه در کار آفرینش است. از این رو همواره موضوع انسان و مسیر آفرینش او، ابعاد وجودی و جایگاهش در نظام هستی از موضوعات مورد توجه متفکران یهودی و پژوهشگران حوزه یهودیت بوده است. در این میان کتاب<em> زُهر</em> به عنوان مهم‌ترین اثر ادبی و عرفانی قرون وسطی، موضوع اصلیش نمایش انسان و حقایق الهی است. این اثر به عنوان تفسیر اسفار پنج‌گانه <em>تورات </em>تا حدودی دسترس‌ناپذیر و دشواریاب در برابر ما قرار دارد، همان‌طور که شایستة اثری دربارۀ حکمت باطنی است. در این نوشتار سعی شده است که با بیان جنبه‌های شناخت آدمی در سنت توراتی یهودی، به عنوان پیشینه و پایه‌های انسان‌شناسی یهودی، و بررسی جریان قبالا به عنوان اصلی‌ترین سنت عرفان یهودی در بیان دیدگاه‌های انسان‌شناسی عرفانی یهود، زمینه را برای بیان دیدگاه‌های<em> زُهر</em> از انسان فراهم کنیم.