شاخصه ها و سیاست های آموزشی مجتمع آموزشی تیموری در خراسان بزرگ با رویکرد خوانش کتیبه ها

Abstract

هدف از نگارش این مقاله بررسی جایگاه و کارکرد مدارس و مدرسان در خراسان بزرگ در دوره تیموری و سنجش انواع ارزش‌های اطلاعاتی کتیبه‌های دوره تیموری است. اهمیت این مقاله از آن روست که کم‌تر به مسأله مدارس، مدرسان و ارزش‌های آموزشی اطلاعاتی کتیبه در دوره تیموری در خراسان بزرگ داشته‌اند، پرداخته شده است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و آرشیوی است و تلاش شده تا با استفاده از محتوای اسناد، نسخ خطی و منابع دست اول تاریخی بر وزانت محتوای مقاله افزوده شود. مهم‌ترین سوالات این مقاله عبارتست از کارکردهای مدارس دوره تیموری، انتصاب و وظایف مدرسان چگونه بوده است؟ انواع ارزش‌های اطلاعاتی کتیبه‌های دوره تیموری یافته‌های چیست؟ پژوهش نشان می‌دهد که توجه تیموریان به مدرسه‌سازی خصوصا در هرات باعث شد تا قشر مدرس به عنوان یکی از طبقات اجتماعی نخبه و کارآمد مطرح گردند. حضور مدرسان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، مذهبی و علمی بستر قدرت‌گیری و تأثیرگذاری آن‌ها را در تحولات مختلف فراهم نموده بود. مدارس این دوره با توجه به نوع اداره و کارکردشان به چهاردسته اصلی تقسیم می‌شوند که شرایط انتصاب مدرسین و دریافت حقوق آن‌ها تابع نوع مدرسه بوده است. شرایط معیشتی و دریافت حقوق مدرسان با توجه به نوع مدارس، کارکرد آن‌ها و فرامین صادره از دربار تعیین می‌شد در کنار آن وضعیت معیشتی مدرسان و نحوه دریافت حقوق آن‌ها نیز تابعی از نوع مدارس کارهای جانبی و ارتباطات آن‌ها بوده است که معمولا مطابق شرایط وقفنامه و فرامین صادره از دربار صورت می‌گرفت. همچنین این دوره دارای انواع کتیبه‌های مذهبی و تاریخی بوده و محتوای کتیبه‌های این دوره در مستند سازی عملکرد اقتصادی، اجتماعی و مذهبی شاهان تیموری از اهمیت برخوردارند.<br /> <strong>اهداف پژوهش:</strong><br /> 1-­ بررسی کارکرد مجتمع‌های آموزشی در دوره تیموری<br /> 2-­ بررسی تطبیقی تمایز و تشابه مجتمع‌های آموزشی دوره ایلخانی و تیموری<br /> <strong>سوالات پژوهش:</strong><br /> 1-­ مجتمع‌های آموزشی بین دوره های ایلخانی و تیموری چه ویژگی‌هایی داشته‌اند؟<br /> 2-­ مجتمع‌های آموزشی دردوره تیموری چه کارکرد و ویژگی‌هایی داشته‌اند؟