دانش بومی و سنت های محلی در تولید و مدیریت محصولات شیری دام گوسفندی(مطالعه موردی: روستای تاکُر- شهرستان نور)

Abstract

دانش بومی هر سرزمین چگونگی فهم و نگرش مردم به جهان بوده که نتیجه سال­ها تجربه نیاکان در بهره­برداری بهینه از منابع پیرامون انسان­ها را نشان می­دهد. پافشاری بر انتقال فناوری و بی­توجهی به دانش بومی نه‌تنها باعث تخریب رابطه انسان با محیط وی شده است که موجبات بروز خلل در برنامه­های توسعه پایدار را نیز فراهم آورده است. این تحقیق با مرور بخشی از دانش بومی منطقه بر سنت­های محلی در تولید و مدیریت فرآورده­های شیر دام­های گوسفندی مردم روستای تاکُر از توابع بخش بلده، شهرستان نور تأکید می­نماید. روش مطالعاتی این تحقیق بر مبنای روش­های پیمایشی است که جهت تولید اطلاعات از روش­های کیفی مشاهده مستقیم، مشاهده مشارکتی و مصاحبه سازمان­یافته با گروه­های هدف استفاده شده است. نتایج این تحقیق شامل تحلیل دانش­بومی گله­داران در مدیریت دام و شناخت ابعاد مختلف دانش­بومی در فرآوری و تقسیم مشتقات شیری در قالب تعاونی سنتی "عیارگیری" و "شاخوپی" است. بر اساس نتایج این تحقیق می­توان بیان نمود که گله­داران در روستای مورد مطالعه، جهت مدیریت دام و فرآوری شیر آن­ها، سازمان اجتماعی را بر اساس آداب‌ورسوم محلی شکل داده­اند. این سازمان نوعی سرمایه اجتماعی برای بهره­برداران محسوب می­شود. درنهایت می­توان بیان نمود پایداری اقتصادی معیشتی بهره‌برداران در این منطقه وابسته به پایداری و تقویت انسجام و سرمایه اجتماعی در شبکه بهره‌برداران مرتع است.