مطالعه تطبیقی تناسبات فضاهای اصلی قالی‌های صفوی با قالی های دوره معاصر

Abstract

مهم ترین مسئله این نوشتار، دست یابی به میزان تطابقات ساختار نظام فضاسازی طرح لچک ترنج درآثار قالی‌های عصر صفوی با قالی‌های معاصر(نمونه موردی شهرهای تبریز و اصفهان) از طریق تناسبات مشترک انواع فضاهای اصلی؛ متن، حاشیه، لچک،ترنج وزمینه است. این نوشتار بنا بر این پیش فرض که طراحی قالی‌های دوره صفوی در تطابق هر چه بیشتر با ساختار فضاسازی در نظام طراحی سنتی است، فرضیه اصلی آن هماهنگی ساختار فضاسازی قالی‌های صفوی با قالی‌های امروز تبریز و اصفهان است.<br />فرآیند انجام پژوهش، شامل استخراج اندازه های هفت گانه؛ پهنای فرش‌ پهنای متن‌ پهنای حاشیه و طول و عرض ترنج و لچک و سپس انجام محاسبات فضاهای پنج گانه اصلی؛ نسبت پهنای اثر به پهنای حاشیه‌ نسبت پهنای متن به پهنای ترنج نسبت نصف پهنای متن به عرض لچک‌ نسبت طول ترنج به عرض ترنج و نسبت طول لچک به عرض لچک در یکایک آثار منتخب قالی صفوی و نیز قالی دوره معاصر است. <br />از مهمترین یافته‌های این پژوهش، حاکمیت کم و بیش نسبی ساختار نظام فضاسازی همسان در آثار قالی دوره صفوی و آثار قالی معاصر اصفهان و تا حدودی قالی معاصر تبریز است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و جامعه آماری آن شامل گروه آثار صفوی؛ 10قالی و گروه آثار معاصر؛ 10 قالی است.