تأثیر مؤلفه‌های معنایی، رفتاری و کالبدی حس مکان در رضایتمندی سکونتی

Abstract

تبلور حس ­مکان نیز بر ارزش­ها، نگرش­ها و به ‌ویژه رفتار فردی و اجتماعی افراد در هر مکان مؤثر است. بنابراین پرداختن به این موضوع در مجتمع­های مسکونی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش شناسایی درصد تأثیر مؤلفه‌های حس ­مکان به عنوان عامل ارتقای کیفیت محیط زندگی است. روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیل محتوا و گردآوری اطلاعات به شیوه استنادی-کتابخانه­ای به همراه پیمایش میدانی است. قلمرو پژوهش مجموعه نظریات مطرح در رابطه با حس مکان از سال 2016 1997- میلادی است. روش آماری در کسب داده­ها نیز براساس تحلیل محتوا و با بهره­گیری از نمونه­گیری هدفمند بوده است. روش تحلیل داده­ها نیز از نوع کیفی- کمی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، حس­ مکان عامل ارتقای کیفیت محیط زندگی در تأمین رضایتمندی ساکنین مجتمع­های مسکونی مؤثر است. بر اساس نظرات متخصصین پیشین، حس ­مکان؛ به کمک عواملی همچون، عناصر کالبدی، رفتاری و معنایی مختص هر مکان حاصل می­شود و بر این اساس برای رسیدن به حس­مکان، مؤلفه­­ ادراکی- معنایی (ذهنی) 37/5%، مؤلفه­ رفتاری (ذهنی-عینی) 32/5% و مؤلفه­ کالبدی (عینی) 30/0% اهمیت دارند. ولی طبق پیمایش میدانی و مصاحبه با متخصصین و پژوهشگران حاضر، مؤلفه‌های عینی به میزان 38/8%، مؤلفه‌های ذهنی 34/6% و مؤلفه­های رفتاری 26/6% در ایجاد حس مکان مؤثرند. بنا به نتایج کسب‌ شده از نظرات پژوهشگران پیشین و حاضر، مشخص شد که هر سه عامل عینی، ذهنی و رفتاری به‌ طور همطراز و حدودا یک سوم مقولات تشکیل دهنده عوامل حس­ مکان در ارتقاء کیفیت محیط زندگی و تحقق رضایتمندی سکونتی را در بر می­گیرند.