نقش بام و نماهای سبز از منظر پدافند غیرعامل نمونه‌ موردی: نقش بدنه‌های سبز در شهر تهران

Abstract

از جمله اقداماتی که در حوزه معماری و شهرسازی با رویکرد پدافند غیرعامل می‌توان انجام داد، بهره‌گیری از فضا‌های موجود در نما و بام ساختمان‌ها، جهت اعمال برخی تمهیدات پدافندی غیرعامل است. بام سبز که بام ­باغ، بام گیاهی و بام زیستی نیز نامیده می‌شود، یک بستر مهندسی­ساز است که رشد گیاه را در بام و نما میسر می‌سازد و دارای محاسن گوناگون است. از این‌رو، در بسیاری از کشورهای جهان به‌خصوص در کشورهای شمال قاره‌ آمریکا و کشورهای غرب اروپا، آیین‌نامه‌ها و ضوابط اجرایی در خصوص بدنه‌های سبز تدوین شده است و به صورت دستورالعمل اجباری در برخی شهرها لحاظ می‌گردد. حال آن‌که در کلان­شهری با خصوصیات تهران، فقدان این موضوع به روشنی ملموس است. دست‌یابی به مواردی چون استتار، اختفا و فریب، ذخیره‌سازی انرژی (مدیریت مصرف)، پایداری ساختمان‌ها، بهره‌گیری از زیبایی، فرم‌دهی و تغییر شکل، همسان‌سازی با محیط‌های اطراف، انعطاف‌پذیری در تغییر‌شکل، کنترل برخی پی‌آمد‌های طبیعی (سیل، روان‌آب‌ها و امثال آن)، صیانت از محیط زیست، جلوگیری از آلودگی روان‌آب‌ها، بالا بردن سرانه‌ فضای سبز، تعدیل فضای روانی جامعه، ایجاد عایق صوتی و گرمایی، بالا بردن عمر ایزولاسیون بام و نما، کاهش مصرف انرژی، بهره‌گیری از چرخه‌ تولید مواد غذایی، تلطیف هوا (کاهش دی­اکسیدکربن و افزایش اکسیژن)، کنترل آسیب‌های ناشی از وزش طوفان و تگرگ و باران‌های سیل‌آسا و امثال آن، از جمله ‌دستاورد‌هایی است که نتیجه‌ اجرای بام‌ها و نما‌های سبز خواهد بود. . در این تحقیق با رویکرد تفسیرگرایی و با روش توصیفی- تبیینی و با ماهیت کاربردی با بررسی اسناد و مدارک به معرفی سطوح سبز و مزایای عمومی آن، که بیشتر در حوزه پدافند نرم است، و نیز مزایای اختصاصی آن در حوزه پدافند غیرعامل و نقش آن در کلان شهری چون تهران پرداخته می‌شود.