بررسی مقاومت ارقام تجاری چغندرقند در برابر پوسیدگی‌های ریشه ناشی از R. solani و F. oxysporum

Abstract

<strong>در این تحقیق مقاومت ۳۰ رقم تجاری رایج چغندرقند در برابر پوسیدگی­های ریشه ناشی از دو بیمارگر </strong><strong><em>Rhizoctonia solani</em></strong><strong> و </strong><strong><em>Fusarium oxysporum </em></strong><strong>f. sp<em>. betae</em></strong><strong>طی سال­های 1395 و 1396 در استان آذربایجان غربی مورد ارزیابی قرار گرفت. ارقام تحت شرایط کنترل شده گلخانه در گلدان تحت مایه­زنی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 15 تکرار و پنج شاهد برای هر تیمار اجرا شد. رتبه­بندی شدت پوسیدگی حاصل از مایه­زنی قارچ </strong><strong><em>R. solani</em></strong><strong> هشت هفته بعد از شروع مایه­زنی با مقیاس 9-1 انجام شد. همچنین شاخص برداشت </strong><strong>(</strong><strong>Harvest Index</strong><strong>)</strong><strong> نیز برای هر تیمار محاسبه شد. رتبه</strong><strong>‎</strong><strong>بندی زردی­ها و پوسیدگی حاصل از قارچ </strong><strong><em>F. oxysporum</em></strong><strong>به صورت هفتگی از هفته دوم بعد از مایه­زنی با شاخص 5-0 ثبت شد. میانگین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری</strong><strong> (</strong><strong>Area Under Disease Progress Curve</strong><strong>)</strong><strong> برای مقایسه پیشرفت آلودگی بین ارقام محاسبه شد. همچنین جهت مقایسه میزان بوته­میری هر یک از ارقام تحت شرایط طبیعی، آزمایش مزرعه</strong><strong>‎</strong><strong>ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا گردید. بوته­های از دست رفته یا در حال زوال سه بار بعد از انجام تنک و وجین شمارش شدند و بوته­های در حال مرگ شناسایی شدند و همزمان نمونه­هایی جهت تشخیص عامل بیماری به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از محاسبه </strong><strong>AUDPC</strong><strong> تحت شرایط مزرعه به دست آمد و ارقام مقاوم مشخص شدند.</strong><strong> عملکرد شکرخالص ارقام در واحد سطح محاسبه شد. نتایج به دست آمده از میزان مقاومت ارقام در مزرعه و گلخانه با خصوصیات ژنتیکی معرفی شده توسط شرکت تولید کننده بذر و عملکرد شکرخالص مورد مقایسه قرار گرفتند و ارقام مقاوم و با عملکرد بالا معرفی شدند. ارقام بی­تی­اس 233، فلورس، دلتا و موریل دارای مقاومت نسبی در برابر هر دو بیمارگر بودند و عملکرد قابل ملاحظه</strong><strong>‎</strong><strong>ای در هکتار نشان داده و در مزارعی با آلودگی توام قابل توصیه می­باشند. </strong>