ارزیابی وراثت پذیری و شناسایی هیبرید های مناسب برای کشت دوم در چغندرقند

Abstract

به منظور ارزیابی وراثت‎پذیری طول دوره رشد کوتاه (زودرسی) در هیبریدهای چغندرقند، آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مهندس عبدالرسول مطهری کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات چغندرقند در سال 1386 اجرا شد. در این آزمایش وراثت‎پذیری صفات تست کراس‎های حاصل از تلاقی 18 خانواده ناتنی با یک لاین نرعقیم، به همراه یک رقم شاهد مناسب برای طول دوره رشد کوتاه در شرایط دیرکاشتی (تیرماه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تست کراس‎ها از لحاظ اغلب صفات اختلاف معنی‎داری ندارند. مقایسه میانگین‎ها نشان داد که هیبریدهای شماره 3، 9 و 16 از نظر بسیاری از صفات اختلاف اندکی با واریته شاهد دارند و در این میان، تست کراس شماره3 برای دوره رشد کوتاه مناسب تشخیص داده شد که با یک رقم اصلاح شده تجاری قادر به رقابت است. برای صفات مورفولوژیک (مثل تعداد برگ و ارتفاع طوقه) و برخی صفات مربوط به ناخالصی‎ها (مثل سدیم و ضریب استحصال شکر) وراثت‎پذیری خصوصی بالایی وجود داشت. لذا در بین خانواده‎های ناتنی هنوز امکان اصلاح صفات ذکر شده از لحاظ طول دوره رشد کوتاه وجود دارد. اما وراثت‎پذیری خصوصی برای عملکردریشه، عملکردقند و عملکرد قند سفید در حد صفر بود. عملکردریشه با عملکردقند، عملکرد قندسفید، قطر ریشه و ارتفاع طوقه همبستگی مثبت و معنی‎دار و با درصد قند همبستگی منفی و معنی‎دار نشان داد.