بررسی تأثیر وزن‌ ریشچه و فاصلة‌ کشت بر عملکرد و خصوصیات کیفی بذر منوژرم چغندرقند

Abstract

این بررسی جهت تعیین نحوة تأثیر دو عامل وزن ‌ریشچه و فاصلة کشت روی خصوصیات کیفی و کمی بذر چغندرقند منوژرم ژنتیکی رقم 9597 چغندرقند طی ‌سالﻫای 1377 و 1378 درایستگاه تحقیقات‌ کشاورزی اردبیل اجرا گردید. در این مطالعه، وزن ‌ریشچه با سه اندازة مختلف (کمتر از یکصدگرم، 100 تا 200گرم و200 تا 300گرم) در کرت ‌اصلی و فاصلة بین بوته‌ها با سه‌ سطح(40، 50 و 60سانتی‌متر) در کرت‌فرعی در قالب طرح کرت‌های خردشده در قالب بلوکﻫای کامل تصادفی با پنج‌ تکرار ‌مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیریﻫا در این ‌طرح شامل صفات ریخت‌شناسی بوته، صفات‌کیفی(سرعت‌ و یکنواختی جوانه‌زنی)، نحوة توزیع اندازة بذر و درصد بذرمنوژرم بود. نتایج‌ حاصل نشان ‌داد که تغییر در فاصله بین بوته‌ها، به‌ترتیب درسطح احتمال پنج و یک درصد بر روی تعداد شاخه‌فرعی و عملکرد بذر دربوته تأثیر معنی‌داری دارد. افزایش فاصلة بوته‌ها از 40 به60سانتی‌متر عملکرد ‌بذر در بوته را معادل 43درصد افزایش ‌داد. افزایش وزن ‌ریشه موجب افزایش سهم بذور استاندارد (با قطر بین 5/3 تا 5/4 میلی‌متر) و از آنجا عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی (به ‌میزان 11درصد) و درعین‌حال، کاهش سرعت جوانه‌زنی و یکنواختی جوانه‌زنی شد. ازسوی دیگر، افزایش فاصله بوته‌ها (کاهش تراکم‌بوته) با افزایش سهم بذوری با قطر بیش‌از 5/4میلی‌متر، سرعت و یکنواختی جوانه‌زنی و کاهش عملکرد بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی همراه بود. درمجموع، در این بررسی بیشترین عملکرد بذرخام (1208کیلوگرم درهکتار) و بذر استاندارد قادر به جوانه‌زنی(16/229 کیلوگرم درهکتار) با کاشت ریشچه‌هایی به وزن 200 تا 300 گرم در فاصلةکشت 60سانتی‌متر به‌دست آمد.