ناامنی استراتژیک آب و نقش حکمرانی ناکارآمد در پیدایش آن

Abstract

در حالی‌ که شـناخت منـابع آب، پویـایی و محدودیت‌های برداشـت از آن بـرای طراحـی استراتژی‌های مدیریت پایدار آب، عواملی اساسی قلمداد می‌شوند، به‌طور کلی، بـاور بـر ایـن است که مشکلات ایجادشده به‌جای کم‌آبی مطلق، بیشتر پیامد حکمرانی نامطلوب هستند. اگر به بحران آب توجه کافی مبذول نشود سبب دگرگونی ماهیت امر سیاسی می‌شود و مدنیت را تبدیل به بدویت می‌کند. آن‌گونه که در دهه‌های اخیر پیامد بحران آب به افزایش مهاجرت، گسترش بی‌رویة حاشیة شهرها، نابهنجاری‌ها و به‌طورکلی به خطر افتادن امنیت ملی را سبب شده است. وجود قوانین ناقص و کارشناسی‌نشده و حکمرانی ناکارآمد بر منابع آب باعث تشدید بحران کم‎آبی کشور شده است. هدف پژوهش حاضر که با روش کتابخانه‌ای و بررسی اسنادی انجام گرفته، شناسایی مقررات و قوانین ناکارآمد در حوزة مدیریت آب است. نتیجة یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد به دلیل وضع قوانین نادرست و نبود مقررات کارشناسی‌شده برای استفادة بهینه و نگهداری منابع آب کشور، مشکل کم‌آبی به بحران تبدیل و همة ارکان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور را تحت تأثیر قرار داده است و ادامة آن مسیر پیدایش ناامنی در مقیاس ملی را هموار خواهد کرد. پیدایش این بحران می‎تواند علت وجودی کشور را به خطر اندازد.