سنجش پایداری بافت‌های شهری (نمونه موردی: شهر اردبیل)

Abstract

بافت‌های شهری به عنوان محدوده‌های شهری که در ادوار مختلف شکل می‌گیرند و می‌توانند چند محله را در دل خود جای دهند، جزو اندام‌های سازنده شهر محسوب می‌شوند که برای دستیابی به شهری پایدار و قبل از هر نوع برنامه‌ریزی برای شهر، لازم است پایداری آنها مورد سنجش قرار گیرد. از همین رو هدف تحقیق حاضر سنجش پایداری محلات و بافت‌های شهری اردبیل می‌باشد. جامعه‎ی آماری تحقیق را شهروندان تشکیل می‎دهند که390 نفر بر اساس فرمول کوکران- به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه‎گیری به صورت تصادفیِ ساده بوده و پرسشنامه برای آنها توزیع و تکمیل شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‎های حاصل از عملیات میدانی از آزمون‌ آماری t تک نمونه‌ای برای سنجش وضعیت پایداری، از تحلیل واریانس برای مقایسه بافت‌های شهری در قالب نرم‌افزار SPSS و از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM)، الکتر، ویکور، تاپسیس و کپلند برای رتبه‌بندی بافت‌های شهری در قالب EXCEL استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه‌ای نشان داد که پایداری محله‌ای با میانگین عددی 02/3 در حد متوسط می‌باشد و تحلیل واریانس یک‌طرفه حاکی از وجود تفاوت بین بافت‌های شهر از نظر سطح پایداری می‌باشد، بگونه ای که در آزمون تعقیبی شفه بافت‌های شهری اردبیل در دو دسته ناپایدار و نسبتاٌ پایدار قرار گرفتند. نهایتاً اینکه مدل‌های تاپسیس، الکتر، ویکور و مدل ادغامی کپلند نشان داد که به ترتیب بافت‌های برنامه‌ریزی‌شده، ارگانیک، نیمه ارگانیک، روستاهای ادغامی به شهر و حاشیه‌نشین در رتبه های اول تا پنجم پایداری قرار دارند.