تحلیل و سطح بندی مکانی شاخص های اشتغال درشهرستان های استان اصفهان با استفاده ازتحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای

Abstract

درحال حاضر موضوع اشتغال و معضل بیکاری به عنوان یکی از مؤلفه­ های عدم توسعة کافی در کشورهای جهان سوم است. شناخت وضعیت اشتغال و بیکاری، درک نقاط قوت و ضعف و کاسـتی­ های آن در برنامه­ ریزی­ های اشتغال و توسعة انسانی تأثیر به سزایی دارد. اقتصاد ایران نیز به دلیل عرضة فراوان نیروی کار ناشی از نرخ بالای جمعیت و عدم توانایی جذب آنها در فعالیت­ های اقتصادی کشور به شدت با مشکل بیکاری روبروست. بحث اشتغال به علّت جوان بودن جمعیت عمدة کشور، به عنوان یکی از چالش­ های اساسی اقتصاد ایران به شمار می ­آید، که درصورت عدم توجه کافی به آن پیامدهای نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت.در این میان یکی از دغدغه­ های موجود استان اصفهان نیز موضوع اشتغال و معضل بیکاری است. بنابراین لازم است موضوع اشتغال و بیکاری در استان مورد پژوهش قرار گیرد و عوامل، مؤلفه­ ها و شاخص­ های مؤثر در این زمینه تبیین گردد، تا از این طریق امکان تدوین مدیریت جامع اشتغال در استان اصفهان فراهم شود.<br /> <br /> هدف اصلی پ‍ژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی ژرفانگر است، روشن شدن بخشی از نابرابری­ های اجتماعی در زمینه اشتغال به منظور توزیع عادلانه امکانات در شهرستان­ های استان اصفهان است. دراین مقاله به منظور تحلیل شاخص ­های اشتغال در شهرستان­ ها در ابتدا شاخص توسعة اشتغال(EDI )به عنوان معیار ترکیبی برای مقایسة توان هر شهرستان مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از36 متغیر نرم سازی شده استفاده شد و این متغیرها با روش­های پیشرفته آماری نظیر تحلیل عاملی به 5 عامل کاهش یافته و به صورت ترکیبی در مؤلفه­ های معنی دار ارائه شد. سپس شهرستان­ ها با مدل تحلیل خوشه­ای به 4 طبقه همگن تقسیم شدند. نتیجه تحقیق گویای این واقعیت است که عدم تعادل­های شدیدی در سطح شهرستان­ها وجود دارد به طوری که شهرستان اصفهان بهترین شرایط را از لحاظ شاخص­های اشتغال داشته و از لحاظ توسعه اشتغال، شهرستانی برخوردار است ولی شهرستان خوانسار در ردیف آخر و جزو شهرستان­ های محروم قرار می ­گیرد.