تحلیلی بر نقش کیفیت فضاهای عمومی در پایداری اجتماعی (مورد پژوهی: محله تجریش)

Abstract

<strong>هزاره سوم به عنوان "سدۀ شهرها" با چالش هایی دلهره آوری همراه است که نشأت گرفته از فعالیت های مخرب نوع بشری بویژه در بستری به نام "شهر" طی چهار دهه گذشته است. این امر تکاپو برای آبادانی و بهروزی شهرها با رهیافتی دگرسان (توسعه پایدار) را به بایستگی اجتناب ناپذیر مبدل ساخته است. در این میان، حفظ و توسعه فضاهای عمومی با کیفیت به عنوان عنصر حیاتیِ شهری کامیاب، رهیافتی نیرومند و موثر برای ارتقای رخساره مغفول پایداری شهری (پایداری اجتماعی) تلقی گشته و در دستور کار برنامه ریزان، سیاست مداران درگیر در عرصه مسائل شهری قرار گرفته است. در این راستا، این مقاله به مفهوم سازی این نقش حیاتی فضاهای عمومی پرداخته و سپس با توسعه شاخص­های جامع و پرسشنامۀ منبعث از آن­ها، به بررسی کیفیت فضاهای عمومی محله تجریش و همچنین رابطۀ بین کیفیت فضاهای عمومی و پایداری اجتماعی از دیدگاه ساکنان محله پرداخته است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری ساکنان محله تجریش می باشند. حجم جامعه نمونه با توجه به فرمول دنیل 401 نفر تعیین و براساس آزمون­های </strong><strong>t</strong><strong>، رگرسیون و تحلیل مسیر اقدام به تحلیل داده­ها نموده است. یافته­ها نشان می­دهد که شاخص­های دربرگیرندگی، ایمنی و امنیت و فعالیت­های معنادار مهم­ترین شاخص­های موثر در کیفیت فضاهای عمومی در محله تجریش می­باشند. همچنین در بررسی میزان اثرگذاری شاخص­های کیفیت فضای عمومی بر پایداری اجتماعی شاخص­های ایمنی و امنیت، دسترسی، فعالیت­های معنادار و دربرگیرندگی به صورت مستقیم و مطلوبیت و آسایش به طور غیر مستقیم بر پایداری اجتماعی در محله تجریش تاثیر گذار می­باشند. همچنین فعالیت­های معنادار و دربرگیرندگی اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر پایداری اجتماعی محله دارند.</strong>