ارزشهاى دموکراتیک نسلها : مطالعه موردى در شهر سارى

Abstract

فرهنگ سیاسى سازگار با دموکراسى از عناصر مقوم تحکیم دموکراسى‌ها به‌شمار مى‌رود و از این جهت در مطالعات سیاسى معاصر اهمیت دارد. پژوهش درباره تحولات فرهنگ سیاسى در کشورهاى مختلف نیز یکى از ارکان مطالعات فرهنگ سیاسى است. مقاله حاضر با تکیه بر پژوهشى تجربى در شهر سارى، میزان رواج فرهنگ سیاسى دموکراتیک را با تأکید بر سه ارزش دموکراتیک تساهل و مدارا، آزادى و مشارکت سیاسى بررسى مى‌کند. براى تحلیل تحولات فرهنگ سیاسى، میزان رواج این سه ارزش دموکراتیک در سه نسل از مردم سارى ــ نسل اول افراد 17 تا 33ساله، نسل دوم افراد 34 تا 47ساله و نسل سوم افراد 48 سال و بالاتر ــ بررسى شده است. حجم نمونه 380 نفر بوده که از طریق نمونه‌گیرى خوشه‌اى، براساس نقشه بلوک‌هاى شهرى و با مراجعه به درب منازل پرسش‌نامه تحقیق اجرا شده است. هم‌چنین داده‌هاى پژوهش با یافته‌هاى تحقیقات قبلى درباره میزان رواج ارزش‌هاى دموکراتیک در ایران مقایسه شده است. نتایج نشان مى‌دهد تمایل به ارزش‌هاى دموکراتیک، در هر سه نسل زیاد است و به این لحاظ مى‌توان در فرضیه ثبات ارزش‌هاى سیاسى نسل‌ها تردید داشت و درعوض این فرضیه را طرح کرد که نسل‌ها مى‌توانند بر اثر تغییرات اجتماعى، ارزش‌هاى خود را تغییر دهند. علاوه بر آن، داده‌هاى به‌دست آمده نشان مى‌دهد ارزش‌هاى سیاسى مردم ایران در سال‌هاى گذشته دچار تغییرات قابل ملاحظه‌اى شده است. این پژوهش در انگاره‌هاى قبلى درباره غیر دموکراتیک‌بودن فرهنگ سیاسى مردم ایران تردید ایجاد کرده و فرضیه‌هاى مهمى براى آزمودن در تحقیقات بعدى ارائه مى‌کند.