پایگاه اقتصادى ـاجتماعى و نگرش به مشارکت سیاسى (مطالعه موردى: شهر خرم آباد)

Abstract

مشارکت شرایطى را فراهم مى‌کند که در آن همه شهروندان صرف‌نظر از تعلقات قوم‌مدارانه و یا علایق و اعتقادات شخصى‌شان متناسب با سطح مهارت و توانمندى‌هاى ذهنى در تمام پدیده‌هاى اجتماعى تأثیرگذار باشند. یکى از جنبه‌هاى مهم مشارکت، مشارکت سیاسى است. استقرار نظام دموکراتیک نیازمند زمینه‌هاى فرهنگى و اجتماعى مناسبى است از این رو مطالعه علمى این زمینه‌ها هم مى‌تواند چگونگى نیل به دموکراسى را روشن کند و هم این‌که در شناخت و معرفى الگوهاى مشارکت سیاسى متناسب با نظام اجتماعى کشور کارساز باشد. کنش‌ها، ارتباطات و همچنین نوع و سطح مشارکت سیاسى افراد در هر جامعه‌اى به میزان زیادى متأثر از تفاوت‌هاى اقتصادى ـاجتماعى آن‌ها است. در این تحقیق کوشیده‌ایم به این سؤال مهم پاسخ دهیم که آیا بین متغیر پایگاه اقتصادى ـاجتماعى با نوع نگرش به مشارکت سیاسى رابطه معنادارى وجود دارد؟ متغیر وابسته در این پژوهش، مشارکت سیاسى است که در شش سطح فعالیت حزبى و انتخاباتى، تماس با صاحب‌منصبان، ارسال پیام براى مسئولان، اقدام براى حل معضلات اجتماعى، کنش اعتراض‌آمیز و کنش رأى‌دهى مورد سنجش قرار گرفته است. متغیر مستقل تحقیق، پایگاه اقتصادى ـاجتماعى است که با سه شاخص میزان سواد، میزان درآمد و منزلت شغلى محاسبه شده است. جهت سنجش نگرش به مشارکت سیاسى جامعه آمارى پژوهش، از فن پرسش‌نامه به‌مثابه اصلى‌ترین ابزار گردآورى اطلاعات در تحقیقات پیمایشى استفاده شده است. جامعه آمارى این پژوهش کلیه افراد 18 سال و بالاتر ساکن شهر خرم‌آباد است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به‌عنوان نمونه تعیین شد. روش نمونه‌گیرى این پژوهش روش طبقه‌اى و خوشه‌اى چندمرحله‌اى است. نتایج این پژوهش نشان مى‌دهد که بین پایگاه اقتصادى ـاجتماعى مردم شهر خرم‌آباد و نگرش آنان به مشارکت سیاسى رابطه معنادارى وجود دارد. یافته‌ها نشان مى‌دهند پاسخ‌گویانى که داراى پایگاه اقتصادى ـاجتماعى پایین هستند با مشارکت سیاسى مخالفت بیشترى داشته‌اند.