زنان، مزاحمت و واکنش : بررسى‌تجربه دختران دانشجودرباره مزاحمت‌هاى خیابانى‌و واکنش به آن

Abstract

مزاحمت خیابانى یکى از اشکال ممنوع تبعیض جنسى علیه زنان است که عرصه عمومى را به محیطى ناامن و نامطلوب براى فعالیت اجتماعى آنان تبدیل مى‌کند. سکوت زنان در برابر این مزاحمت‌ها یکى از دلایل شیوع آن در جامعه قلمداد مى‌شود، از این رو مطالعه تجربه زنان از مزاحمت‌هاى خیابانى و واکنش آنان در برابر این مزاحمت‌ها ضرورى به نظر مى‌رسد. پژوهش حاضر که در بین دختران دانشجوى دانشگاه شیراز اجرا شد، به روش ترکیبى با استفاده از طرح اکتشافى (کیفى ـکمى) براى این منظور انجام شده است. در بخش کیفى پژوهش موضوع تحقیق از طریق مصاحبه‌هاى عمیق با 16 مشارکت‌کننده مورد اکتشاف قرار گرفت تا به این وسیله پژوهشگران به معانى ذهنى، تجربیات و دیدگاه‌هاى افراد مورد مطالعه نزدیک گردند. سپس یافته‌هاى بخش کیفى، محققین را در انتخاب چشم‌انداز نظرى و طراحى ابزار پرسش‌نامه بخش کمى (369 نمونه) یارى نمود. عمومى در قالب 4 مؤلفه مزاحمت‌هاى بصرى، کلامى، تعقیبى و لمسى به دست آمد. بر اساس اظهارات پاسخ‌گویان بخش کمى، مزاحمت‌هاى بصرى بیشترین شیوع را دارند و پس از آن به ترتیب مزاحمت‌هاى کلامى، لمسى و تعقیبى قرار دارند. هم‌چنین درباره واکنش پاسخ‌گویان نسبت به مزاحمت‌ها، یافته‌هاى بخش کمى حاکى از این است که بیشتر پاسخ‌گویان (حدود 70 درصد) به مزاحمت‌ها پاسخ منفعلانه مى‌دهند. بدین معنا که بیشتر آن‌ها ترجیح مى‌دهند که در برابر مزاحمت‌ها سکوت اختیار کنند که این یافته نیز با نتایج مصاحبه‌هاى کیفى منطبق بود.