اثر پیش‌بینی‌کنندگی خودتنظیمی و خودکارآمدی تحصیلی بر اضطراب امتحان: بررسی نقش واسطه‌ای تعلل‌ورزی تحصیلی

Abstract

دانشجویانی که اضطراب امتحان را تجربه می­کنند با احساس تنش، ترس و نگرانی در موقعیت­هایی که مورد ارزیابی قرار می­گیرند روبرو می­شوند که می­تواند افت چشمگیری در توانایی­های آن­ها ایجاد کند. لذا پژوهش حاضر، در قالب یک مدل علّی، با هدف شناسایی عامل­هایی که بر اضطراب امتحان مؤثر است، انجام شد. بدین منظور خودتنظیمی و خودکارآمدی تحصیلی به عنوان متغیرهای برون­زاد مدل، تعلل­ورزی تحصیلی به عنوان متغیر واسطه­ای و اضطراب امتحان به عنوان متغیر درون­زاد در نظر گرفته شدند. شرکت­­کنندگان این پژوهش 443 نفر از دانشجویان دانشگاه سمنان (179 پسر و264 دختر) به روش نمونه­گیری طبقه­ای نسبی بر اساس دانشکده و مقطع تحصیلی انتخاب گردید. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش­نامه «خودتنظیمی تحصیلی ماگنو»، «خودکارآمدی تحصیلی موریس»، «تعلل­ورزی تحصیلی سولومون و راث­بلوم» و « اضطراب امتحان پنتریچ و دی­گروت» بود. تجزیه و تحلیل داده­ها در این پژوهش با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم­افزار SPSS و LISREL انجام شد. نتایج تحلیل داده­ها نشان داد که مدل با داده‌های پژوهش، برازش مناسبی دارد و خودتنظیمی و خودکارآمدی تحصیلی هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم (با میانجی­گری تعلل­ورزی) اضطراب امتحان را پیش­بینی نمودند. در این میان رابطه­ی خودتنظیمی و خودکارآمدی تحصیلی با اضطراب امتحان منفی و معنادار و رابطه­ی تعلل­ورزی با اضطراب امتحان مثبت و معنادار بود. بنابراین با توجه به یافته­های پژوهش حاضر استفاده از تدابیر لازم به منظور افزایش خودتنظیمی و خودکارآمدی و هم­چنین آموزش چگونگی مقابله با تعلل­ورزی به منظور انجام به موقع تکالیف و کاهش اضطراب امتحان پیشنهاد می­شود.