نقش واسطه‌گری انگیزش تحصیلی در رابطه‌ی بین هویت تحصیلی و ابعاد بهزیستی هیجانی

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه­ی پایگاه‌های هویت تحصیلی و ابعاد بهزیستی هیجانی (هیجانات مثبت و منفی) با میانجی‌گری انگیزش تحصیلی بود. این مطالعه یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. بدین منظور، 377 نفر از دانش‌آموزان مقطع دبیرستان (180دختر و 197پسر) برای شرکت در این پژوهش به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند و مقیاس‌های هویت تحصیلی (رحیمی‌نژاد و همکاران)، مقیاس انگیزش تحصیلی (ولرند و همکاران) و مقیاس بهزیستی هیجانی (کی‌یز و ماگیارمو) را پاسخ دادند.نتایج تحلیل مسیر درخصوص اثرات مستقیم نشان دادند اثر هویت موفق و هویت دنباله‌رو بر هیجان مثبت و هم­چنین تأثیر هویت سردرگم بر هیجان منفی، مثبت و معنا‌دار بود. به­ علاوه، رابطه­ی انگیزش درونی با هیجان مثبت و انگیزش بیرونی و بی‌انگیزگی با هیجان منفی، مثبت و معنا‌دار بود. افزون بر آن اثر هویت تحصیلی موفق به واسطه­ی انگیزش درونی بر هیجان مثبت و به واسطه­ی انگیزش بیرونی بر هیجان منفی معنا‌دار بود. هم­چنین تأثیر هویت تحصیلی سردرگم به واسطه­ی انگیزش درونی بر هیجان مثبت، منفی و معنادار و اثر هویت تحصیلی موفق، دنباله‌رو، سردرگم و دیررس با واسطه‌گری بی‌انگیزگی بر هیجان منفی، معنا‌دار بود. در مجموع یافته‌ها نشان می‌دهد که منزلت‌های هویت تحصیلی ضمن اثرات مستقیم، با میانجی­گری انگیزش تحصیلی بر ابعاد بهزیستی هیجانی اثرات غیرمستقیم دارند.