بررسی رابطه استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی با میانجی گری نظریه شناخت اجتماعی در نوجوانان

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی با میانجی گری نظریه شناخت اجتماعی در نوجوانان انجام شده است. جامعه‌ی­ آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان خرم آباد است که از میان آنها 350 نفر (175 پسر و 175 دختر) براساس روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند و پرسش‌نامه‌های استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی و آزمون ذهن خوانی از طریق تصویر چشم را تکمیل کردند. با استفاده از روش همبستگی پیرسون و همبستگی سهمی و تحلیل رگرسیون ساده در قالب الگوی تحلیل مسیر، یافته­ها نشان داد که رابطه‌ی بین استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی در نوجوانان معنادار نمی‌باشد. اما با ورود متغیر واسطه‌ای شناخت اجتماعی در تحلیل، رابطه‌ی بین استدلال اخلاقی و رفتار اخلاقی معنادار گردید و بر این اساس، فرضیه اول رد و فرضیه دوم تأیید گردید. از این رو لازم است در بررسی رفتار اخلاقی نوجوانان به عواملی غیر از عوامل صرفاً شناختی توجه شود و تنها بر اساس استدلال اخلاقی افراد در مورد رفتار اخلاقی آنها قضاوت نشود. همچنین ضرورت تقویت شناخت اجتماعی در نوجوانان جهت افزایش بروز رفتارهای اخلاقی در آنها درک شود.