تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی زعفران (Crocus sativus L.) در شرایط مزرعه به‌ روش لایسیمتری در اقلیم خشک-کویری بیرجند

Abstract

زعفران گیاهی متعلق به خانواده زنبقیان، علفی، چند‌ساله و نیمه‌گرمسیری است که کشت آن در استان‌ خراسان جنوبی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اهمیت مقدار آب آبیاری در عملکرد زعفران، این تحقیق به‌منظور تعیین نیاز آبی زعفران در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. برای اجرای این طرح از شش عدد مینی‌لایسیمتر استفاده شد که سه لایسیمتر به محاسبه تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع (چمن) اختصاص یافت و در سه لایسیمتر دیگر گیاه زعفران کشت شد. آبیاری هر کدام از واحد‌های آزمایشی بر اساس ظرفیت زراعی و به ‌روش اندازه‌گیری رطوبت وزنی اعمال گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از معادله بیلان آب، میزان تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع و زعفران به‌ترتیب برابر 81/1138 و 12/764 میلی‌متر بود. طول مراحل مختلف رشد گیاه زعفران شامل مراحل ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی به‌ترتیب برابر 30، 50، 55 و 65 روز بدست آمد. در نهایت بر اساس روش FAO، نمودار تغییرات ضریب گیاهی ترسیم شد و میانگین ضریب گیاهی در مراحل چهارگانه رشد گیاه به‌ترتیب برابر 48/0، 84/0، 27/1 و 37/0 حاصل گردید. همچنین اثر مراحل چهار‌گانه رشد گیاه بر تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع، زعفران و ضریب گیاهی معنی‌دار بود (001/0‌P