تاثیر کود‌های بیولوژیک تثبیت‌کننده نیتروژن و اوره بر صفات کمی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.)

Abstract

به منظور بررسی خصوصیات کمی و کیفی گیاه زعفران تحت تاثیر منابع مختلف نیتروژن، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل، کود ازتوبارور-1 (حاوی Azotobacter vinelandii) در دو سطح (1/0 و 2/0 درصد)، کود نیتروکارا (حاوی باکتری Azorhizobium caulinodan) در دو سطح (1 و 2 درصد)، ترکیب هر دو کود زیستی {(1 درصد نیتروکارا + 1/0 درصد ازتوبارور-1)، (1 درصد نیتروکارا + 2/0 درصد ازتوبارور-1)، (2 درصد نیتروکارا + 1/0 درصد ازتوبارور-1)، (2 درصد نیتروکارا + 2/0 درصد ازتوبارور-1)}، یک سطح نیتروژن (40 کیلوگرم در هکتار) و شاهد بود. بررسی صفات نشان داد بالاترین تعداد گل، عملکرد کلاله و بیشترین طول کلاله، در کاربرد 2/0 درصد ازتوباکتر به‌دست آمد. هم‌چنین تیمارهای 1/0 درصد ازتوباکتر و 2 درصد آزورایزوبیوم بیشترین وزن خشک کلاله را داشتند. بیشترین میزان نیتروژن برگ و کلروفیل a در تیمارهای 2/0 درصد ازتوباکتر و 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حاصل شد. در بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی مشخص شد که بیشترین درصد آنتی‌اکسیدان کلاله و فنل کل کلاله در تیمار آزورایزوبیوم 1 درصد و بالاترین میزان فلاونوئید در تیمار 1/0 درصد ازتوباکتر بود. بالاترین میزان کروسین و سافرانال به‌ترتیب در تیمارهای 1/0 درصد ازتوباکتر و 1 درصد آزورایزوبیوم حاصل شد. بنابراین جهت دستیابی به سطوح بالاتر عملکرد زعفران، میزان 2/0 درصد ازتوباکتر جهت افزایش عملکرد کمی و تیمارهای 1/0 درصد ازتوباکتر و 1 درصد آزورایزوبیوم برای افزایش مواد موثره توصیه می‌شوند.