پیش‌بینی عملکرد زعفران با استفاده از روش‌های داده‌کاوی و تعیین پارامترهای اقلیمی مؤثر بر آن در سطح استان خراسان رضوی

Abstract

پیش­بینی عملکرد سالیانه گران­بهاترین محصول جهان به­دلیل نقش قابل توجه در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه­خشک و همچنین ارزآوری، از جایگاه ویژه­ای برخوردار است. هدف اصلی این تحقیق، پیش­بینی عملکرد سالیانه زعفران و تعیین نواحی مستعد کشت بر اساس پارامترهای اقلیمی و تعیین پارامترهای اقلیمی موثر بر عملکرد زعفران در سطح استان خراسان رضوی با استفاده از روش­های داده­کاوی می­باشد. نتایج نشان داد که با افزایش دمای میانگین ماه­های سرد و کاهش دمای میانگین ماه­های گرم سال، میزان عملکرد افزایش می­یابد. افزایش میزان بارش و ساعات آفتابی در طول فصل رشد، میزان عملکرد را افزایش داد. بیشترین و کمترین همبستگی منفی عملکرد زعفران به­ترتیب با دماهای حداکثر فروردین و اردیبهشت و بیشترین و کمترین همبستگی مثبت با دمای حداکثر ماه­ بهمن و دمای حداقل فصل زمستان به­دست آمد. نتایج نشان داد که روش­های مختلف داده­کاوی مناطق مستعد کشت را بهتر از عملکرد سالیانه پیش­بینی می­نمایند، در بین مدل­های به­کار رفته، روش­های ماشین­بردار پشتیبان خطی، توابع شعاعی پایه و تحلیل ممیزی به­ترتیب با ضریب تبیین 95/0، 93/0 و 84/0، مناطق مستعد کشت را بهتر از سایر مدل­ها پیش­بینی نمودند، ضمن آنکه بین منطقه و میزان عملکرد همبستگی خوبی به­دست آمد.