شأن و جایگاه نوروز در نزد ایرانیان با تأکید بر شاهنامه

Abstract

جشن ها ویژگی مشترک تمامی فرهنگ ها می باشد. جشن و آیین نوروز یکی از نماد های فرهنگ ایرانی است که با وجود زمان درازی که از عمر آن می گذرد، همچنان پابرجا مانده و ارزش های نهفته در آن از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده است.پژوهش حاضر در پی تبیین شأن و جایگاه نوروز در نزد ایرانیان با تاکید بر شاهنامه می باشد، با طرح این پرسش که نوروز از قدیم تا کنون چه نقشی بر هویت ملی و یگانگی ایرانیان داشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، اشاره­ای به اسطوره های مرتبط با نوروز خواهد شد و آنگاه جایگاه و شأن نوروز در نزد ایرانیان مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. نوروز در شاهنامه با همان روایتی می­آید که رسمیت دارد و به شاهی انتساب می­یابد که به رغم کوشندگی برای فراهم آمدن بی مرگی در شهر یاری خویش تسلیم مرگ می­شود، یعنی جمشید. گروهی دیگر از پژوهشگران، بنیاد نوروز را به سیاوش قهرمان حماسی ایران نسبت می دهند و اعتقاد دارند که نوروز نماد بازگشت و زندگی ایزد شهید شونده گیاهی است که در باور مردم باستان هر ساله با آمدن زمستان می­میرد و به زیر زمین می­رود و با آمدن بهار و سر سبز شدن گیاهان زندگی دوباره پیدا می­کند. نوروز به عنوان کهن­ترین و برترین نماد فرهنگی ایران، آیینی مورد قبول و خوشایند برای تمام اقلیت های ایرانی است و به همین دلیل در مقوله نظم فرهنگی می تواند کارکرد مفیدی در جهت نزدیکی اقوام ایرانی و همبستگی ملی ایجاد کند.