عوامل مؤثر بر استمرار بحران امنیتی در پاکستان و پیامدهای آن

Abstract

پس از استقلال پاکستان و شکل‌گیری نظام جمهوری مبتنی بر شریعت اسلام، اوضاع داخلی ناآرام و نظام سیاسی متزلزل در این کشور وجود داشته است. معضل قابل تامل پاکستان، مربوط به ساختار داخلی این کشور و دخالت بیگانگان است. مناقشه‌های قومی و سرزمینی، بی‌ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدیدهای فراملیتی، جرایم سازمان‌یافته و بالاخره رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در پاکستان بوده است. با توجه به شرایط کنونی پاکستان، این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش است که پس از استقلال پاکستان، چه عواملی زمینه‌های شکل‌گیری بحران امنیتی در این کشور را ایجاد کرده‌اند؟ روش پژوهش تحلیلی توصیفی و ابزار گردآوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای است. مهم‌ترین یافته‌های پژوهش حاکی از این است که در پاکستان ترکیب پیچیده و چندلایه‌ای از عوامل داخلی و خارجی که تأثیرات تقویت‌کننده‌ای بر یکدیگر دارند، باعث شکل‌گیری بحران امنیتی شده است. در این نوشتار استدلال شده است که پاکستان به‌سوی یک حکومت چندپاره پیش رفته و مداخله مستمر کشورهای بیگانه برای پشتیبانی یا سرکوب گروه‌های تروریستی، به ناامنی و افزایش منازعات دامن زده است. نوآوری این پژوهش، تببین تحولات پاکستان از منظر مطالعات امنیتی جهان سوم و رویکرد لیتل است.