فراز و فرود حزب جماعت اسلامی پاکستان (با تاکید بر اندیشه‌ های ابوالعلاء مودودی)

Abstract

با تشکیل کشور مسلمان‌نشین پاکستان در شبه‌قاره، تلاش‌های اسلام‌گرایانه برای تشکیل حکومت اسلامی در این کشور گسترش یافت. از جمله مهم‌ترین اندیشمندان در این زمینه ابوالعلاء مودودی است که با انتشار آثار متعدد نقش موثری در شکل‌گیری فضای سیاسی این کشور تازه‌تاسیس ایفا نمود و با تشکیل حزب جماعت اسلامی، تلاش برای کسب یا مشارکت در قدرت را آغاز نمود.بررسی اندیشه و تجربه‌های این حزب می‌تواند تصویر روشنی را از موقعیت احزاب و جنبش‌های اسلام‌گرا ارائه نماید، امری که در این مقاله تلاش می شود با تمرکز بر اندیشه‌های ابوالعلاء مودودی و به روش تحلیل محتوای آثار او مورد بررسی قرار گیرد. <br />نتیجه کلی آن که با توجه به اینکه ایده‌های نخبه‌گرایانه مودودی مورد توجه عامه قرار نگرفت و از سوی دیگر به‌منظور کسب حمایت توده، این تشکل سیاسی در مواردی از ایده‌های جنبش‌گرایانه و انقلابی خود فاصله گرفت و به شکل حزبی کلاسیک سامان یافت، از ایده تربیت نیرو برای انقلاب اسلامی فراگیر به ایده پذیرش امر واقع و بازی در چارچوب قواعد سیاسی حاکم فرود آمد.