هتروتوپیک شدن فضای فراغتی در جامعه ایرانی

Abstract

فناوری‏های دیجیتال تغییرات زیادی را در تجربه و عمل فراغت ایجاد نموده‏اند و مهم ترین آن شکل‏گیری فراغت دیجیتال می‏باشد. هدف از این پژوهش مطالعه کیفی هتروتوپیک شدن فضای فراغت تحت تاثیر دیجیتالی شدن فراغت است. فراغت دیجیتال نوعی فراغت است که کاربر بیشترین زمان فراغتی خود را صرف استفاده از اینترنت، انواع شبکه‏های اجتماعی مجازی و بازی‏های رایانه‏ای می‏کند.برای بررسی موضوع تحقیق از مفهوم هتروتوپای فوکو استفاده شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کیفی مبتنی بر پارادایم تفسیرگرایی- برساخت گرایی اجتماعی و اطلاعات از طریق مصاحبه با 24 نفر از شهروندان شهر تالش گردآوری شده است. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که هتروتوپیک شدن فراغت خود نقش تسهیل کننده در دیجیتال شدن فراغت دارد. علاوه بر آن هتروتوپیک شدن موجب سیالیت مکانی و زمانی فراغت نیز می‏شود. یافته‏های دیگر این پژوهش نشان می‏دهد که در اثر هتروتوپیک شدن مرز بین فضای فراغت با کار،فضای عمومی، فضای آموزشی و فضای خانه از بین رفته است. به طوری که فراغت دیگر مختص به یک زمان یا یک مکان خاص نبوده و در هر زمان و مکانی قابلیت انجام دارد. در عین حال باید توجه داشت که نفوذ فراغت مجازی در شهری کوچک بیانگر تسری آن در جامعه ایرانی است.