علایق زیبایی‌شناختی در فضای شهری: زیبایی‌شناسی مسکن در شهر تهران

Abstract

پژوهش حاضر با توجه بر یافته‌های میدانی درصدد مطالعۀ علائق زیبایی‌شناختی در مسکن شهری با توجه به دیدگاه انسان‌شناسی است. رویکرد پژوهشی مورداستفاده، کیفی است و از طریق داده‌های مردم‌نگاری و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. دو مجتمع مسکونی واقع در مناطق یک و پانزده تهران -به ترتیب با اسامی قیطریه و پروانه- جامعۀ موردمطالعۀ این پژوهش را تشکیل می‌دهند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که گاهی سلیقه ساکنینِ خانه، تحت سیطرۀ معماری و طراحی داخل خانه قرار می‌گیرد و گاهی ساکنین از طریق روابط انسانی بر آن غلبه می‌یابند. عواملی همچون اقتصاد، مذهب، پایبندی به سنت‌های پیشین، معماری و طراحی داخل خانه، در علایق زیبایی‌شناختی ساکنین تأثیرگذار بوده است. زیبایی‌شناختی ساکنین مجتمع مسکونی در منطقه پانزده بیشتر تحت تأثیر عوامل مذهبی و پایبندی به سنت‌ها و ارزش‌های پیشین است و عوامل اقتصادی و طراحی داخلی خانه، زیبایی‌شناسی ساکنین مجتمع مسکونی درمنطقه یک را تحت‌الشعاع قرار داده است. همچنین ساکنین در منطقۀ پانزده برخلاف ساکنین منطقۀ یک، کمتر تحت تأثیر معماری خانه بوده‌اند.