تحلیلی از تجربه به کارگیری «یادگیری مشارکتی» در آموزش عالی

Abstract

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل تجربه­ای از به‌کارگیری یادگیری مشارکتی در آموزش عالی ایران پرداخته است. به این منظور، مطالعه­ای طولی به روش اقدام پژوهی در دو نیمسال تحصیلی در یکی از دانشگاه‌های کشور و در رشته علوم تربیتی صورت گرفته است. مشارکت­کنندگان پژوهش را دانشجویان دوره کارشناسی رشته علوم تربیتی تشکیل داده­اند. داده­های این پژوهش، از طریق پرسشنامه بسته و باز پاسخ، مصاحبه فردی و گروهی، مشاهده مشارکتی از کلاس درس و یادداشت­های خود شرح‌حال‌نویسی استاد جمع­آوری شده است. داده‌های کمّی با روش آمار توصیفی و داده­های کیفی از طریق کدگذاری و مقوله­بندی تحلیل شده­اند. تلفیق تحلیل کمّی و کیفی نشانگر وجود دو نوع مقوله «فرایند» و «برآیند» در تبیین تجربه مذکور بود. مقوله فرایند، خود شامل زیرمقوله­های «گروه­بندی»، «روش کار»، «تکالیف»، «روابط و تعاملات»، «احساس مسئولیت» و «جدی گرفتن فرایند یادگیری مشارکتی» بود. مقوله­ی برآیند نیز خود شامل زیرمقوله‌های «مهارت­ها» و «نگرش» بود. درنهایت، پیشنهاد‌هایی نیز برای بهبود عمل از تحلیل داده­ها استخراج شد که بر اساس آن­ها مدل بهبود یافته­ای برای عمل در آینده حاصل شد که خود، مقدمه اجرای پژوهش دیگری را فراهم می‌کند.