تحلیل جامعه‌شناختی شهادت خویشاوندان از منظر فقه امامیه و حقوق ایران

Abstract

قانون آیین دادرسی مدنی سابق، خویشاوندی و رابطه خادم و مخدومی را از موانع شهادت می­دانست اما قانون آیین دادرسی مدنی جدید این موضوع را مسکوت گذاشته است. بنابراین این سؤال باقی می­ماند که رابطه قابت و یا خادم و مخدومی ازموانع شهادت محسوب می­شوند یا خیر؟ برای پاسخ به این سؤال ضروری است به منابع فقهی و حقوقی و دیدگاه عالمان فقه و حقوق مراجعه شود. در بررسی دیدگاه­های عالمان اسلامی در می­یابیم که در خصوص شهادت خویشاوندان و به طور کلی افراد در معرض اتهام دیدگاه­های متفاوتی وجود دارد که از آن جمله پذیرش شهادت نزدیکان و خویشاوندان مطلقاً، پذیرش شهادت خویشاوندان در صورت داشتن همراه و نیز دیدگاه تفصیلی به این معنا که در برخی از خویشاوندان شهادت پذیرفته می­شود و در برخی دیگر شهادت مورد قبول نیست. از بررسی­ها به عمل آمده و تحلیل دیدگاه­ها این نتیجه به دست می­آید که آنچه موضوعیت دارد، نفع خویشاوندان است و چنانچه به شهادت وی استناد نشود ناشی از وجود رابطه قرابت نیست.