مطالعه جامعه‌شناختی وجدان کاری و عوامل سازمانی مؤثر بر آن (مطالعه مقایسه‌ای کارکنان ادارات دولتی تهران و یاسوج)

Abstract

هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان وجدان کاری کارکنان ادارات دولتی شهر تهران و یاسوج و مطالعه عوامل سازمانی مؤثر بر آن است. مطالعه حاضر با استناد به نظریه­های پارسونز، دورکیم، کوهن، مازلو و هومنز و با هدف پاسخگویی به این­که میزان وجدان کاری در بین کارکنان ادارات دولتی مورد نظر (استانداری، فرمانداری و شهرداری) در چه حدی است و عوامل مؤثر بر این مقوله کدامند؟ انجام گرفته است. برای پاسخگویی به این سوال، مطالعه­ای با روش توصیفی پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته 78 گویه­ای بر روی 386 نفر از کارکنان که به روش نمونه­گیری سهمیه­ای انتخاب شده­اند صورت گرفت. در این مطالعه، رابطه متغیرهای مستقل احساس عدالت سازمانی، مشارکت سازمانی، فشار نقش، شفافیت نقش­های سازمانی و پایگاه شغلی با متغیر وابسته وجدان کاری، مورد سنجش قرار گرفت که مهم­ترین نتایج مبین آن است که میزان وجدان کاری (در بازه یک تا پنج) 76/3 و در حد متوسط رو به بالاست. هم­چنین وجدان کاری کارکنان در یاسوج 45/3 و در تهران 37/3 بوده است. عوامل اثرگذار بر پیش­بینی وجدان کاریی برحسب اولویت عبارتند از: عدالت سازمانی با تأثیر علّی 887/0 در مرتبه اول، شفافیت نقش سازمانی با تأثیر علّی 411/0 در مرتبه دوم، فشار نقش با تأثیر علّی 285/0- در مرتبه سوم، مشارکت سازمانی با تأثیر علّی 211/0در مرتبه چهارم و پایگاه شغلی با تأثیر علّی 003/0در مرتبه آخر و پنجم قرار دارد.