بسط مفهوم محله با آناتومی مفهوم اجتماع

Abstract

هدف این نوشتار تبیین نظری مفهوم محله با نگاهی جامعه‌شناختی و براساس آناتومی مفهوم اجتماع است. محله به عنوان یکی از عناصر اصلی شکل‌دهنده به شهرها،‌ نیاز به تبیین نظری‌ معین و مدون دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هریک از علـوم مرتبط‌ با مقوله‌ی شهر،‌ از جمله مدیریت، جامعه‌شناسی، مردم­شناسی، سیاست، برنامه‌ریزی‌، معماری،‌ تلاش در توصیف و تبیین این مفهوم به کمک مبانی نظری مرتبط با علم خود داشته‌‌اند.‌ این نوشتار سعی دارد تا مفهوم محله را به‌ وسیله‌ی آناتومی مفهوم اجتماع بسط دهد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. ابتدا تلاش شد با بررسی متون‌،‌ نظریه‌ها در خصوص مفهوم اجتماع توصیف شود، سپس تحت استدلال انتقادی در خصوص آن‌ها، «فضامندی» به عنوان ظرف و «گروه اجتماعی»‌ به‌ عنوان محتوا‌، دو شاخه‌ی ‌آمیخته‌ی اصلی در خصوص آناتومی مفهوم اجتماع شناسایی و فرمول­بندی شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که آناتومی مفهوم اجتماع در شاخه‌ی ‌آمیختگی «فضامندی»‌ با ویژگی‌های حد و مرز ومرکز، و درشاخه‌ی ‌آمیختگی «گروه اجتماعی»‌ با ویژگی‌‌‌های وجه اشتراک، ارتباط همراه با کنش متقابل، احساس تعلق و سازماندهی، در مفهوم محله دارای مصادیق عینی است و در نتیجه می‌توان مفهوم محله را به کمک آناتومی مفهوم اجتماع بسط داد.