تأثیر فرآیندهای دیاژنزی بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین دشت آبادان، جنوب غرب ایران

Abstract

در طی زمان نهشت سازند سروک، تأثیر آب و هوا، تکتونیک و نوسانات سطح آب دریا به شکل‌گیری مخازن پر بازده در حوضه‌های زاگرس و خلیج فارس منجر شده است. کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک به میزان قابل توجهی تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنزی قرار گرفته است. بر اساس مطالعه مغزه‌ها، آنالیز پتروگرافی، نمودارهای چاه پیمایی و داده‌های تخلخل و تراوایی مغزه از دو چاه کلیدی در یکی از میادین بزرگ ناحیه دشت آبادان، توالی دیاژنزی بازسازی و تأثیر فرآیندهای اصلی دیاژنزی بر کیفیت مخزنی بحث شده است. این مطالعه نشان داد که کیفیت مخزنی سازند سروک در میادین ناحیه دشت آبادان به میزان زیادی تحت تأثیر دیاژنز قرار گرفته است. سه محیط دیاژنزی عمده شامل 1- دیاژنز دریایی (میکرایتی شدن، زیست آشفتگی و سیمانی شدن دریایی)، 2- دیاژنز متئوریک (پایداری کانی شناسی، تبلور مجدد، سیمانی شدن متئوریک، دولومیتی شدن زون مخلوط، ددولومیتی شدن و انحلال‌های انتخابی و غیر انتخابی توسط فابریک)، و سرانجام دیاژنز تدفینی (تراکم فیزیکی و شیمیایی، دولومیتی شدن تدفینی، شکستگی، سیمانی شدن تدفینی، سیلیسی شدن و پیریتی شدن و برخی از انحلال‌های غیر انتخاب کننده فابریک) بخش بالایی سازند سروک را تحت تأثیر قرار داده‌اند. انحلال ماتریکس و دانه‌ها، به‌ویژه پوسته‌های آراگونیتی، عامل مهم ایجاد تخلخل بوده و عمدتا در محیط دیاژنز متئوریک رخ داده است. مطالعات دیاژنزی نشان داد که دیاژنز متئوریک به میزان قابل توجهی کیفیت مخزنی این سازند را تحت تأثیر قرار داده است. سیمانی شدن و تراکم عوامل اصلی کاهش تخلخل و تراوایی بوده، در حالی که انحلال و شکستگی کیفیت مخزنی را افزایش داده‌اند. این مطالعه نشان داد که توزیع فرآیندهای دیاژنزی، سیستم منافذ و کیفیت مخزنی را کنترل کرده است.